VINACHEM

Trong 2 năm qua, các biện pháp trừng phạt nhằm vào khí thiên nhiên của Nga đã khiến cho giá năng lượng tại châu âu tăng cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất hóa chất, phân bón và các sản phẩm tiêu thụ nhiều năng lượng khác.

Hiện nay, Nga đang cố gắng giải quyết vấn đề và né tránh trừng phạt bằng cách chuyển hóa khí thiên nhiên thành urê (được miễn áp dụng các biện pháp trừng phạt) và xuất khẩu urê thay cho khí thiên nhiên. Theo Công ty Yara, nhà sản xuất phân bón Nauy, cách làm này của Nga đã có tác động lớn và đang bóp méo thị trường urê tại Liên minh Châu âu.

Giám đốc điều hành Công ty Yara cho rằng, hiện nay phân bón đang trở thành một dạng khí thiên nhiên mới. Gần đây, nhập khẩu urê từ Nga vào châu âu đã đạt mức cao nhất mọi thời đại và hiện chiếm gần 1/3 tổng lượng urê nhập khẩu vào EU. Trong khi các biện pháp trừng phạt đối với nguyên liệu và áp lực tăng giá đang gây thiệt hại kép cho ngành sản xuất phân bón châu âu thì Nga lại ngày càng chiếm thêm ảnh hưởng trên thị trường. Điều đó không chỉ gây nguy hiểm cho ngành công nghiệp phân bón châu âu và quá trình chuyển đổi xanh, mà còn khiến cho sản xuất lương thực thực phẩm ở châu âu trở nên dễ tổn thương.

Sản xuất urê từ khí thiên nhiên bao gồm nhiều bước quy trình hóa học. Trước tiên, H2 được tách khỏi CH4 và kết hợp với N2 từ không khí để tạo thành NH­3­ nhờ quá trình Haber-Bosch. Sau đó, NH­3­ và CO2 kết hợp với nhau trong phản ứng tỏa nhiệt để tạo thành muối carbamat, muối này được gia nhiệt để tạo ra urê.
Dữ liệu từ Cơ quan thống kê thuộc Ủy ban châu âu cho thấy, nhập khẩu urê của Nga vào EU đã tăng từ 1,1 triệu tấn năm 2021 lên hơn 1,5 triệu tấn/năm trong cả 2 năm 2022 và 2023.

EU đã tìm cách trừng phạt một số công ty sản xuất phân bón liên quan đến Nga, trong đó có EuroChem - công ty trước đây thuộc sở hữu của nhà công nghiệp Nga Andrey Melnichenko.

Nhiều nhà sản xuất urê và amoniăc ở châu âu đã phải đóng cửa nhà máy hoặc giảm công suất vận hành do giá khí thiên nhiên tăng cao. Ví dụ, năm 2022 Công ty CF Industries đã đóng cửa nhà máy amoniăc tại Billingham (Anh), còn hai công ty BASF và Yara đã phải cắt giảm sản lượng amoniăc. Theo Hiệp hội công nghiệp hóa chất Đức, giá khí thiên nhiên cao đang tiếp tục là thách thức lớn đối với ngành sản xuất hóa chất Đức.